مقدمه
با عنایت به رقابت های شدید اقتصادی در عرصه ملی و جهانی بازارها کیفیت بهتر و هزینه کمتر را می طلبند. در چنین بازار پر رقابتی سازمانی توانایی حضور و دوام را خواهد داشت که خود را به آخرین دست آوردهای تکنولوژیکی و مدیریتی مجهز نماید. در عصر تغییر و تحول مداوم عکس العملهای سریع و استفاده از نگرش های نوین مدیریتی به عنوان شرط لازم برای بقاء هستند. نگهداری و تعمیرات صحیح و علمی و برنامه ریزی شده با روشهای نوین جهانی مستقیما بر روی بهره وری، کیفیت، هزینه های مستقیم تولید و قیمت تمام شده، قابلیت اطمینان ، بکارگیری و سود آوری تاثیر می گذارد.
یکی از مسایل مهم و مبرم که در سازمان های تولیدی صنعتی به طور کلی مطرح است نحوه سرویس و نگهداری و تعمیرات تجهیزات و ماشین آلات و به عبارت دیگر حفاظت فنی از دارایی های فیزیکی می باشد.
عدم توجه به این مهم سبب بالا رفتن هزینه تعمیرات دستگاه ها، استهلاک بیش از حد آنها، از کار افتادن ناگهانی و عدم توانایی در ارائه خدمات و زیان های هنگفت مالی خواهد گردید. در این سلسله مقالات سعی خواهم نمود چرایی الزام وجود یک سیستم قابل اجرای نت و نحوه طراحی و استقرار چنین سیستمی را به شما عزیزان آموزش دهم.


بخش یکم: اطلاعات پایه
تعریف:
نت مخفف نگهداری و تعمیرات است به انگلیسی به آن PM می گویند. PM مخفف preventive maintenance است که معنی آن می شود تعمیرات پیشگیرانه. البته در طول زمان اصلاحات متععدی در اصطلاحات بوجود آمده است از جمله اینکه بجای پیشگیرانه از پیشگویانه استفاده شده است. PM نقطه مقابل EM می باشد. EM مخفف Emergency Maintenance می باشد که به معنی خرابی و توقف ناگهانی است.
وقتی دستگاه ها در حال کار هستند لاجرم نیاز به نگهداری داشته و ممکن است خراب شوند و از کار بیافتند. نت تلاش می کند خرابی و توقفات را به حداقل رسانید و از آن مهمتر آنرا برنامه ریزی شده و قابل پیش بینی نماید. منظور از نگهداری و تعمیرات مجموعه فعالیت ها، عملیات و روش های نظام مند است که در جهت حفظ و کنترل وضعیت تجهیزات، تاسیسات و ماشین آلات(دارایی های فیزیکی) در شرایط مطلوب و یا تغییر آنها به شرایط مطلوب و تا حد امکان مطابق با استاندارد قابل قبول و کاهش فرسایش خرابی ها انجام می شود و این امر مستلزم ایجاد یک نظام نگهداری و تعمیرات بوده که مواردی از قبیل برنامه ریزی نت اصلاحی، اساسی، پیشگیری، پیش بینی و نحوه تامین قطعات یدکی، برنامه ریزی نیروی انسانی لازم و ... را شامل می شود. نظام های نگهداری و تعمیرات مجموعه ای است متشکل از روش ها ، فرم ها و دستورالعمل هایی که اهداف فوق را برآورده می سازد و مدیریت نت را در جهت برنامه ریزی و نظارت بهتر بر امور نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه واحد های صنعتی یاری میکند و با کمک آنها می توان از امکانات موجود حداکثر استفاده را نمود. با توجه به اینکه طرح لزوم بهبود و اداره نظام های متشکل از انسان، تاسیسات، ماشین آلات، تجهیزات و مواد جهت ایجاد بهره برداری بهتر و افزایش عمر مفید تجهیزات و کارایی نظام و نیز بکارگیری مطلوب منابع اعم از بودجه، پرسنل و غیره مستلزم وجود یک نظام مناسب برنامه ریزی ، تجزیه و تحلیل، کنترل و اعمال روش های صحیح مدیریت می باشد لذا تدوین یک نظام نگهداری و تعمیرات موثر و پویا از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و اجتناب ناپذیر می باشد.

اهداف:
هدف از اجرای نت را می توان به موارد ذیل خلاصه نمود:
1- قابل پیش بینی و برنامه ریزی نمودن توقفات و خرابی دستگاه ها و به حد اقل رسانیدن توقفات ناشی از خرابی تاسیات ، دستگاه ها و ...
2- تحت کنترل در آوردن توقفات و جلوگیری از خرابی های عظیم به دلیل بروز یک اشکال جزیی و کم نمودن تعداد دفعات از کار افتادن تجهیزات
3- تحت کنترل درآوردن موجودی قطعات یدکی در انبار و ایجاد نظم و ترتیب و استاندارد کردن امور مربوطه
4- ایجاد برنامه منظم روانکاری و جلوگیری از خشک کار کردن سیستم و خرابی آن
5- هدفمند نمودن فعالیت نیروهای انسانی فنی و استفاده بهینه از نیروهای موجود
6- تحت کنترل درآوردن مصرف حامل های انرژی و تلاش در کم کردن مصرف انواع انرژی و کاهش هزینه های انرژی مانند برق سوخت اب و غیره
7- تلاش در اصلاح فعالیت ها و حفظ محیط زیست، تهیه دستورالعمل های ایمنی و حفاظت فردی به منظور کاهش خطرات احتمالی و حفظ سلامت افراد
8- ایجاد امکان پیش بینی توقفات و تعهد تحویل محصولات به مدیریت
9- بالا بردن بهره وری در سازمان از طریق کم کردن توقفات و هزینه ها و بالاتر بردن سرعت و کیفیت تولید
10- بالا بردن توان رقابت سازمان در برابر رقبا از طریق کم کردن هزینه ها و زیاد کردن تیراژ محصول با کیفیت
11- کم کردن میزان ضایعات حین تولید اعم از ضایعات مواد اولیه، قطعات یدکی و ابزار و غیره
12- ایجاد و بهبود سیستم اطلاعات فنی و بانک اطلاعات فنی برای بهره برداری بهینه از ماشین ها
13- کاهش هزینه های تعمیرات تکراری و متوالی و در نتیجه استفاده بهتر از قطعات یدکی و نیروی انسانی
14- افزایش کیفیت راهبری و جلوگیری از اتلاف وقت و جلوگیری از فراموشی برخی از تعمیرات در زمان توقف.
15- جلوگیری از سرمایه گذاری سنگین ف جایگزینی به قیمت افزایش عمر مفید ماشین آلات
16 زمان سنجی و روش سنجی فعالیت های تعمیری و تولیدی و در نتیجه بالا بردن بهره وری
17- حداکثر استفاده از طرفیت دستگاه ها و نیروی انسانی و کاهش زمان بیکاری آنها و کنترل و هدایت بهتر نیروها و سرمایه های موجود
18-بهبود روش های ثبت اطلاعات فنی و اقتصادیف گزارش دهی بهتر و دقیق تر به مدیریت که منجر به تصمیم گیری و سیاست گذاری بهتر می گردد.
19- ارزیابی کار تجهیزات دستگاه ها و سیستم های موجود به منظور تنظیم سیاست های آتی خرید در سازمان کنترل هزینه های نت و تولید و ...